Cıva
Cıva, doğal olarak oluşan bir elementtir ve doğal birçok cıva kaynağı vardır. Cıva, demir dışı metaller üretmek için kullanıldığı gibi fosil yakıtlardaki birçok mineralde de bulunur. Zaman içerisinde, insan faaliyetleri cıvanın çevreye taşınmasını arttırarak havadaki, topraklardaki, tatlı sudaki, okyanuslardaki ve biyotadaki miktarlarını arttırdı.
Saf cıva oda sıcaklığında sıvı haldedir, ancak kolayca buharlaşır.
Cıva ve Çevre
Cıva bir element olduğu için zararsız maddelere bölünemez ya da yok edilemez. Bir kere çevreye salındığında, hareketine devam eder ve derin okyanus tortuları veya göl çökeltilerinde gömülerek sistemden uzaklaştırılana kadar, hava, toprak ve su arasında devir yaparak biçim değiştirir.
Cıva ve İnsan Sağlığı
Cıva insan sağlığına çeşitli şekillerde zarar verebilir. 2002’de UNEP tarafından hükümetler, hükümetlerarası kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör tarafından yapılan girdiler ile yayınlanan ilk Küresel Cıva Değerlendirme raporunda cıvanın, insan sağlığına ve çevreye olumsuz etkileri olan son derece toksik bir element olduğu belirtildi.
Cıva insan vücuduna teneffüs yolu, deri ile temas , doğrudan temas ile veya kontamine yiyecek ve içecek yoluyla girebilir. Sinir sisteminde nörolojik, bilişsel ve motor fonksiyonları etkileyen olumsuz etkilere neden olabilir.
Cıvanın olumsuz etkilerine karşı, özellikle fetus ve küçük çocuklar gibi hassas olan bazı popülasyonlar vardır. Hamile bir kadının vücudunda emilen cıva aynı zamanda fetusta da etkilere neden olabilir.
Doğal kaynaklar
Cıva salımları, volkanik aktivite ve kayaların aşınması gibi doğal yollar ile Dünya’nın kabuğunda meydana gelen cıvanın doğal hareketinden kaynaklanmaktadır.
Antropojenik Kaynaklar
İnsan tarafından yapılan salımlara örnek vermek gerekirse:
– Hammaddelerde cıvanın harekete geçirilmesi
– Cıva ürün ve süreçlerinde kasıtlı olarak kullanılması
– Önceki antropojenik cıva salınımlarının tekrar harekete geçirilmesi
